Przestępstwo a wykroczenie – jaka jest różnica?
Chociaż terminy „przestępstwo” i „wykroczenie” są używane zamiennie, mają one zupełnie inne znaczenie i konsekwencje prawne. W niniejszym artykule przyjrzymy się różnicom między przestępstwem a wykroczeniem i ich konsekwencjom prawnym.
Podstawowe różnice między przestępstwem a wykroczeniem
Przestępstwo stanowi zagrożenie dla porządku prawnego lub społecznego i za który grozi kara więzienia. Przestępstwa można podzielić na umyślne i nieumyślne oraz na cięższe i lżejsze. Przestępstwo umyślne sprawca popełnia świadomie i z zamiarem naruszenia prawa, natomiast przestępstwo nieumyślne to te, które wynika z niedbalstwa lub braku ostrożności. Za przestępstwa ciężkie grozi kara więzienia powyżej 3 lat, natomiast za przestępstwa lżejsze - do 3 lat.
Z kolei wykroczenie ma mniejsze znaczenie społeczne niż przestępstwo i grozi za nie kara ograniczenia wolności lub grzywna. Wykroczenia nie są tak poważne, jak przestępstwa, i nie mają tak dalekosiężnych konsekwencji prawnych.
Kluczowe różnice między przestępstwem a wykroczeniem wynikają z aspektów prawnych i społecznych.
Stopień szkodliwości społecznej
Przestępstwa są czynami o większej szkodliwości społecznej niż wykroczenia. Przykładem przestępstw o wysokiej szkodliwości społecznej są m.in. zabójstwo, gwałt czy napad rabunkowy. Wykroczenia mają mniejszy wpływ na porządek prawny i społeczny, a ich konsekwencje są mniej dotkliwe dla ofiar i społeczeństwa. Przykładem wykroczeń o niskiej szkodliwości społecznej są m.in. zakłócanie porządku publicznego, czy drobne kradzieże.
Rodzaj kary
Za przestępstwa grozi kara więzienia, natomiast za wykroczenia grozi kara ograniczenia wolności lub grzywna. W przypadku przestępstw sąd może orzec też inne środki karne, takie jak zakaz prowadzenia pojazdów, czy zakaz opuszczania kraju. W przypadku wykroczeń sąd może orzec jedynie grzywnę lub ograniczenie wolności.
Procedura sądowa
Przestępstwa są rozpatrywane przez sądy powszechne w postępowaniu karnym (warto wtedy skorzystać z pomocy profesjonalnej kancelarii prawnej np. z Koszalina), natomiast wykroczenia są rozpatrywane przez sądy grodzkie w postępowaniu wykroczeniowym. Postępowanie karne jest bardziej skomplikowane niż wykroczeniowe i obejmuje większą liczbę czynności procesowych i dłuższy czas trwania sprawy.
